Hükümlülerin bireysel özelliklerini, yaşam standartlarını ve suç işleme nedenlerini belirleyerek, kişisel gelişim ve rehabilitasyona dönük yardımcı olmaktır. Psiko - Sosyal Yardım Servisi'nde görevli psikolog hükümlülerin suç ve suç işleme nedenlerinin kökenine inerek onları anlamaya çalışır. Bu amacı gerçekleştirmek için; mesleki formasyon çerçevesinde çeşitli psiko-sosyal iyileştirme ve yardım yöntemlerini kullanarak; kişinin suç işlemesine yol açan nedenleri anlamaya, tahliye sonrasında toplumda karşılaşabilecekleri Hükümlülerin bireysel özelliklerini, yaşam standartlarını ve suç işleme nedenlerini belirleyerek, kişisel gelişim ve rehabilitasyona dönük yardımcı olmaktır. Psiko - Sosyal Yardım Servisi'nde görevli psikolog hükümlülerin suç ve suç işleme nedenlerinin kökenine inerek onları anlamaya çalışır. Bu amacı gerçekleştirmek için; mesleki formasyon çerçevesinde çeşitli psiko-sosyal iyileştirme ve yardım yöntemlerini kullanarak; kişinin suç işlemesine yol açan nedenleri anlamaya, tahliye sonrasında toplumda karşılaşabilecekleri sorunlarla başetmeye hazırlamaya ve olumsuz duygu ve düşüncelerini gidermeye çalışır.
Hizmet Alanı
Psikologların Görev ve Çalışma Standartları: Psikolog; öncelikle hükümlü davranışlarını anlamaya, açıklamaya, nedenlerini ortaya koymaya ve değerlendirmeye çalışır. Kuruma yeni gelen her hükümlüyü ön görüşmeye alarak tanımaya çalışır ve bireysel olarak; kişilik yapısını geliştirmesine ve topluma kazandırılmasına yardım ederek, çevresiyle dengeli ve sağlıklı bir uyum sağlamalarını amaçlar.Bu amaçları gerçekleştirmek üzere çalışmalarını; planlama, yürütme, izleme ve değerlendirme süreçleri içinde uygular. Uygulamalarında gözlem-görüşme, psikolojik ölçme-değerlendirme, rehberlik-danışmanlık ile çeşitli yöntem ve teknikler kullanır.
Hükümlüye Yönelik Hizmetlerde Kuruma Girişteki Hizmetler;
(1) Kuruma yeni gelen hükümlü ile ilk 3 gün içinde görüşmesini yapar.
(2) Yapılan bu ilk görüşmede psikolog kendini ve kurumda yürütülen psikolojik hizmetleri tanıtır.
(3) Hükümlünün psikoloğa hangi durumlarda ve nasıl başvurabileceğini anlatır.
(4) Bu görüşmede hükümlüden fiziksel yapısı, kendisi ve ailesi ile ilgili demografik bilgiler, varsa daha önce yaşadığı psikolojik rahatsızlıkları ve gördüğü tedaviler, herhangi bir madde bağımlılığı olup olmadığı gibi bilgiler alınır.
(5) Görüşme sonucunda elde edilen bilgiler hükümlünün dosyasına kaydedilir.
(6) İlk görüşmede elde edilen bu bilgiler hükümlünün yerleştirileceği odanın belirlenmesinde kullanılır.
Kurum İçi Devam Eden Hizmetler
İlk Görüşmeden sonra kuruma yerleştirilen hükümlü ile yaklaşık 1 aylık süre içerisinde daha detaylı olan ikinci bir görüşme yapılır.
(1) Bu görüşmede; kişinin kendisini nasıl değerlendirdiği, geçmişe ve geleceğe ait duygu düşünce ve planları, kaygı ve korkuları, çevresine, ailesine, otoriteye ,suçuna ilişkin duygu düşünceleri ile kuruma girişinden sonraki düşünce ve değerlendirmeleri ile ilgili bilgiler alınır ve kaydedilir.
(2) Görüşme sonucunda elde edilen bilgiler doğrultusunda psikolog, gerekli gördüklerine tekrar görüşmek üzere randevu verir.
(3) İkinci görüşmeden sonra başlayan psikolojik hizmetler sürecinde; hükümlünün psiko - sosyal sorunlarının değerlendirilmesi ve giderilmesi amacına yönelik olarak bireysel çalışmalar ya da grup çalışmaları yapar.
(4) Psikolog, mesleki çalışmalarında uzmanlık alanının yöntem ve tekniklerinin yanı sıra, çeşitli test, envanter, ölçek gibi ölçme değerlendirme araçları kullanır.
(5) Her hükümlü infaz dosyasında "hükümlü tanıma formu" ve yapılan görüşmelerin kayıtlarını muhafaza eder.
(6) Genel değerlendirme yapmak için hükümlü ile sorunu olsun yada olmasın belli periyotlarla görüşmeler yapar.
(7) Yapılacak diğer görüşmeler; psikologun değerlendirmeleri, müdür ve diğer personelin önerileri, hükümlülerin istekleri doğrultusunda planlanır. Gerekli bilgi alış-verişleri yapılır. Çalışmalarını mesleki etik kurallarına uygun gerçekleştirir. Kişinin can güvenliğini ve kurumun genel asayişini tehlikeye düşürebilecek konularda gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar.
(8) Psikologlar çalışmaları çerçevesinde hükümlülerin dosyalarından bilgi kaynağı olarak yararlanır.
(9) Hükümlülerle yapılan bireysel görüşmeler, uygulanan testler sonrası, psikiyatrik tedavi görmesi gerektiği düşünülenler ilgili yerlere yönlendirilir ve gerekli bilgiler verilir.
(10) Psikolog, kendisine yönlendirilen hükümlülerle görüşür. Görüşme sonrası ilgili hakkında gerekli birimlere bilgi verir, önerilerini iletir, tedbir alınması ve özen gösterilmesi gereken durumlar hakkında açıklamada bulunur.
(11) Kendisine ve başkasına zarar verme riski taşıyan hükümlülerin güvenli bir odaya alınmasını önerir ve bu konuda kurumla işbirliği yapar. Bu kişilere psikolojik destek hizmetleri daha yoğun verilir ve takibe alınır.
(12) İşyurdu iş alanında çalışmak konusunda hükümlüye kişilik yapısına, bilgi ve yeteneklerine, benlik tasarımına en uygun düşen iş veya meslek kolunu tespit eder. Önerilerini idareye sunar. Kurum ile bilgi alışverişinde bulunur.
(13) Hükümlünün kendisi ile, diğer insanlarla, fiziksel çevresiyle her türlü etkileşimini gözetlemek ve ilgili birey hakkında daha geniş bilgilere ulaşabilmek için kurum şartlarına uygun her ortamda gözlem ve görüşmeler yapar.
Tahliyeye Hazırlık ve Tahliye Sonrası Hizmetler
(1) Psikolog; hükümlülük süresi bitmeden önce hükümlüyü topluma yeniden hazırlamak ve karşılaşabileceği sorunları gerçekçi bir şekilde çözümlemesini sağlamak için görüşmelerini arttırır.
(2)Denetimli Serbestlik talep eden hükümlülerin; eğitim ve iyileştirme programlarına katılımı ve bu konudaki çaba ve gayreti, ceza infaz kurumundaki uyumu ve iş birliği, kişisel tutum ve davranışları, tekrar suç işleme riski, topluma veya mağdura zarar verme riski, hükümlünün toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı, salıverme sonrasına kendini ne kadar hazırladığı, olası sorunlarının farkında olup olmadığı ve bunları çözmek için ne tür planlar yaptığı ve toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığını değerlendirerek rapor düzenler.
Personele Yönelik Hizmetler
(1) Kurum personelinin sorunlarının tespitine ve çözümü için gerekli gördüğü durumlarda grup yada bireysel görüşmeler yapar.
(2) Güvenlik ve gözetim servisi personelinin vardiya öncesi ya da sonrası iş ortamının yaratmış olduğu stresten uzaklaşması için gerekli programlar önerir.(rahatlama egzersizleri gibi )
(3) Personel ile hükümlülerin arasında karşılıklı anlayışın gelişmesi için danışmanlık yapar, gerekirse önerilerde bulunur. Psiko - sosyal dengenin bozulmaması amacıyla personeli eğitici olarak gözler ve hatalı davranışların nasıl düzeltilmesi gerektiği hakkında bilgi verir.
(4) Hükümlülerin psikolojik durumları hakkında etik kurallar dahilinde gerekli personele bilgiler verir, nasıl davranmaları gerektiği konusunda önerilerde bulunur.
(5) Kurum personelinin; yönetim ve hükümlü ilişkilerinin iyileştirilmesinde danışmanlık yapar. Olumlu, sıcak bir çalışma ortamı sağlamaya çalışır.
İdari Görev Yetki ve Sorumlulukları
Hükümlülerin psiko -sosyal özelliklerini, davranışlarının nedenlerini değerlendirmek, açıklamak ve bilgi aktarımında bulunmak amacıyla Disiplin, Eğitim ve İdare Gözlem Kurulunda görev alır. Kurul toplantılarına katılır ve oy kullanır.
Disiplin Kurulunda;
- Kuruma uyum sağlayan, uygulanan iyileştirme çalışmalarında olumlu gelişmeler kaydeden hükümlülerin ödüllendirilmesini teklif eder.
- Disiplin soruşturması gerektiren durumlarda, hükümlünün ifadesinin alınması aşamasında bulunur. Gerekli gördüğü durumlarda bireysel görüşme yapar.
İdare Kurulunda;
- Hükümlülerin müşahede ve sınıflandırma aşamalarında görev alır.
- Hükümlünün odalara yerleştirilmesine ve değiştirilmesine karar veren kurulda bulunur.
Eğitim Kurulunda;
- Ceza infaz kurumunda yapılacak tüm sosyal ve kültürel faaliyetlerde görev alarak bu faaliyetlerin aksamadan yürümesi konusunda görüş bildirerek faaliyetlere aktif bir şekilde katılır.
- Ceza infaz kurumunda yürütülecek eğitim faaliyetleri hakkında görüş bildirir.
Diğer Mesleki Çalışmalar
Psikolog dönüşümlü olarak Yayın Seçici Kurulun üyesidir. Kurulla ilgili görevleri yapar.
Çalışmaları ve sonuçları ile ilgili olarak üç ayda bir faaliyet raporu düzenler ve bakanlığa gönderir.
Hükümlülerin suç ve suç işleme nedenlerini doğru değerlendirebilmek için ilgilinin dosya ve belgelerini inceler.
Çalışmalarını yasal çerçevede sürdürebilmek için bakanlıktan gönderilen psiko-sosyal hizmet, eğitim, ıslah ve infaz ile ilgili yönetmelik, genelge ve yazıların birer örneğini alır. Bu örnekleri dosyalayarak muhafaza eder. Mesleki çalışmalarını bunlara uygun olarak düzenler.
İnfaz, cezaevi, suç ve suçluluk gibi konularda, kaynakların, araştırmaların, dokümanların teminini talep eder, çalışmalarını bu kaynaklardan yararlanarak geliştirir.
Personelin hizmet içi eğitiminde Cumhuriyet Savcısı tarafından görevlendirildiğinde konusu ile ilgili 'Eğitmen' olarak görev yapar.
Kurumun gözlenen aksaklıklarının iyileştirilmesi için görüş ve önerilerde bulunur.
Olağanüstü durumlarda (isyan, açlık grevi, ayaklanma, intihar girişimi gibi) psikolojik yardımlar konusunda idareye görüş ve önerilerini bildirir. Olayın sona ermesi için gerekli durumlarda görüşmeler yapar.
Psikoloğa; görev yetki ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi için cezaevi personeli yardımcı olur. Çalışmalarının engellenmesi durumunda gerekçeli rapor hazırlayarak durumu silsile yolu ile üst makamlara iletir.
Cezaevi yönetimi, infaz ve diğer mesleki konulardaki araştırma kaynak ve dökümanları takip etmeye gayret eder. Kurum içinde çeşitli araştırma projeleri geliştirip uygular.
Mesleki toplantı panel ve bilimsel çalışmalara katılmayı talep eder. Kurum yönetimi bu konularda yardımcı olur.
Üniversite hastane ve diğer kamu kurum ve kuruluşları mesleki ve sivil toplum örgütleri ile ilişkiler kurarak kurumdaki psiko-sosyal hizmetlerinin kalite ve etkinliğini arttırmaya çalışır.Asorunlarla başetmeye hazırlamaya ve olumsuz duygu ve düşüncelerini gidermeye çalışır.
Hizmet Alanı
Psikologların Görev ve Çalışma Standartları: Psikolog; öncelikle hükümlü davranışlarını anlamaya, açıklamaya, nedenlerini ortaya koymaya ve değerlendirmeye çalışır. Kuruma yeni gelen her hükümlüyü ön görüşmeye alarak tanımaya çalışır ve bireysel olarak; kişilik yapısını geliştirmesine ve topluma kazandırılmasına yardım ederek, çevresiyle dengeli ve sağlıklı bir uyum sağlamalarını amaçlar.Bu amaçları gerçekleştirmek üzere çalışmalarını; planlama, yürütme, izleme ve değerlendirme süreçleri içinde uygular. Uygulamalarında gözlem-görüşme, psikolojik ölçme-değerlendirme, rehberlik-danışmanlık ile çeşitli yöntem ve teknikler kullanır.
Hükümlüye Yönelik Hizmetlerde Kuruma Girişteki Hizmetler;
(1) Kuruma yeni gelen hükümlü ile ilk 3 gün içinde görüşmesini yapar.
(2) Yapılan bu ilk görüşmede psikolog kendini ve kurumda yürütülen psikolojik hizmetleri tanıtır.
(3) Hükümlünün psikoloğa hangi durumlarda ve nasıl başvurabileceğini anlatır.
(4) Bu görüşmede hükümlüden fiziksel yapısı, kendisi ve ailesi ile ilgili demografik bilgiler, varsa daha önce yaşadığı psikolojik rahatsızlıkları ve gördüğü tedaviler, herhangi bir madde bağımlılığı olup olmadığı gibi bilgiler alınır.
(5) Görüşme sonucunda elde edilen bilgiler hükümlünün dosyasına kaydedilir.
(6) İlk görüşmede elde edilen bu bilgiler hükümlünün yerleştirileceği odanın belirlenmesinde kullanılır.
Kurum İçi Devam Eden Hizmetler
İlk Görüşmeden sonra kuruma yerleştirilen hükümlü ile yaklaşık 1 aylık süre içerisinde daha detaylı olan ikinci bir görüşme yapılır.
(1) Bu görüşmede; kişinin kendisini nasıl değerlendirdiği, geçmişe ve geleceğe ait duygu düşünce ve planları, kaygı ve korkuları, çevresine, ailesine, otoriteye ,suçuna ilişkin duygu düşünceleri ile kuruma girişinden sonraki düşünce ve değerlendirmeleri ile ilgili bilgiler alınır ve kaydedilir.
(2) Görüşme sonucunda elde edilen bilgiler doğrultusunda psikolog, gerekli gördüklerine tekrar görüşmek üzere randevu verir.
(3) İkinci görüşmeden sonra başlayan psikolojik hizmetler sürecinde; hükümlünün psiko - sosyal sorunlarının değerlendirilmesi ve giderilmesi amacına yönelik olarak bireysel çalışmalar ya da grup çalışmaları yapar.
(4) Psikolog, mesleki çalışmalarında uzmanlık alanının yöntem ve tekniklerinin yanı sıra, çeşitli test, envanter, ölçek gibi ölçme değerlendirme araçları kullanır.
(5) Her hükümlü infaz dosyasında "hükümlü tanıma formu" ve yapılan görüşmelerin kayıtlarını muhafaza eder.
(6) Genel değerlendirme yapmak için hükümlü ile sorunu olsun yada olmasın belli periyotlarla görüşmeler yapar.
(7) Yapılacak diğer görüşmeler; psikologun değerlendirmeleri, müdür ve diğer personelin önerileri, hükümlülerin istekleri doğrultusunda planlanır. Gerekli bilgi alış-verişleri yapılır. Çalışmalarını mesleki etik kurallarına uygun gerçekleştirir. Kişinin can güvenliğini ve kurumun genel asayişini tehlikeye düşürebilecek konularda gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar.
(8) Psikologlar çalışmaları çerçevesinde hükümlülerin dosyalarından bilgi kaynağı olarak yararlanır.
(9) Hükümlülerle yapılan bireysel görüşmeler, uygulanan testler sonrası, psikiyatrik tedavi görmesi gerektiği düşünülenler ilgili yerlere yönlendirilir ve gerekli bilgiler verilir.
(10) Psikolog, kendisine yönlendirilen hükümlülerle görüşür. Görüşme sonrası ilgili hakkında gerekli birimlere bilgi verir, önerilerini iletir, tedbir alınması ve özen gösterilmesi gereken durumlar hakkında açıklamada bulunur.
(11) Kendisine ve başkasına zarar verme riski taşıyan hükümlülerin güvenli bir odaya alınmasını önerir ve bu konuda kurumla işbirliği yapar. Bu kişilere psikolojik destek hizmetleri daha yoğun verilir ve takibe alınır.
(12) İşyurdu iş alanında çalışmak konusunda hükümlüye kişilik yapısına, bilgi ve yeteneklerine, benlik tasarımına en uygun düşen iş veya meslek kolunu tespit eder. Önerilerini idareye sunar. Kurum ile bilgi alışverişinde bulunur.
(13) Hükümlünün kendisi ile, diğer insanlarla, fiziksel çevresiyle her türlü etkileşimini gözetlemek ve ilgili birey hakkında daha geniş bilgilere ulaşabilmek için kurum şartlarına uygun her ortamda gözlem ve görüşmeler yapar.
Tahliyeye Hazırlık ve Tahliye Sonrası Hizmetler
(1) Psikolog; hükümlülük süresi bitmeden önce hükümlüyü topluma yeniden hazırlamak ve karşılaşabileceği sorunları gerçekçi bir şekilde çözümlemesini sağlamak için görüşmelerini arttırır.
(2)Denetimli Serbestlik talep eden hükümlülerin; eğitim ve iyileştirme programlarına katılımı ve bu konudaki çaba ve gayreti, ceza infaz kurumundaki uyumu ve iş birliği, kişisel tutum ve davranışları, tekrar suç işleme riski, topluma veya mağdura zarar verme riski, hükümlünün toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı, salıverme sonrasına kendini ne kadar hazırladığı, olası sorunlarının farkında olup olmadığı ve bunları çözmek için ne tür planlar yaptığı ve toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığını değerlendirerek rapor düzenler.
Personele Yönelik Hizmetler
(1) Kurum personelinin sorunlarının tespitine ve çözümü için gerekli gördüğü durumlarda grup yada bireysel görüşmeler yapar.
(2) Güvenlik ve gözetim servisi personelinin vardiya öncesi ya da sonrası iş ortamının yaratmış olduğu stresten uzaklaşması için gerekli programlar önerir.(rahatlama egzersizleri gibi )
(3) Personel ile hükümlülerin arasında karşılıklı anlayışın gelişmesi için danışmanlık yapar, gerekirse önerilerde bulunur. Psiko - sosyal dengenin bozulmaması amacıyla personeli eğitici olarak gözler ve hatalı davranışların nasıl düzeltilmesi gerektiği hakkında bilgi verir.
(4) Hükümlülerin psikolojik durumları hakkında etik kurallar dahilinde gerekli personele bilgiler verir, nasıl davranmaları gerektiği konusunda önerilerde bulunur.
(5) Kurum personelinin; yönetim ve hükümlü ilişkilerinin iyileştirilmesinde danışmanlık yapar. Olumlu, sıcak bir çalışma ortamı sağlamaya çalışır.
İdari Görev Yetki ve Sorumlulukları
Hükümlülerin psiko -sosyal özelliklerini, davranışlarının nedenlerini değerlendirmek, açıklamak ve bilgi aktarımında bulunmak amacıyla Disiplin, Eğitim ve İdare Gözlem Kurulunda görev alır. Kurul toplantılarına katılır ve oy kullanır.
Disiplin Kurulunda;
- Kuruma uyum sağlayan, uygulanan iyileştirme çalışmalarında olumlu gelişmeler kaydeden hükümlülerin ödüllendirilmesini teklif eder.
- Disiplin soruşturması gerektiren durumlarda, hükümlünün ifadesinin alınması aşamasında bulunur. Gerekli gördüğü durumlarda bireysel görüşme yapar.
İdare Kurulunda;
- Hükümlülerin müşahede ve sınıflandırma aşamalarında görev alır.
- Hükümlünün odalara yerleştirilmesine ve değiştirilmesine karar veren kurulda bulunur.
Eğitim Kurulunda;
- Ceza infaz kurumunda yapılacak tüm sosyal ve kültürel faaliyetlerde görev alarak bu faaliyetlerin aksamadan yürümesi konusunda görüş bildirerek faaliyetlere aktif bir şekilde katılır.
- Ceza infaz kurumunda yürütülecek eğitim faaliyetleri hakkında görüş bildirir.
Diğer Mesleki Çalışmalar
Psikolog dönüşümlü olarak Yayın Seçici Kurulun üyesidir. Kurulla ilgili görevleri yapar.
Çalışmaları ve sonuçları ile ilgili olarak üç ayda bir faaliyet raporu düzenler ve bakanlığa gönderir.
Hükümlülerin suç ve suç işleme nedenlerini doğru değerlendirebilmek için ilgilinin dosya ve belgelerini inceler.
Çalışmalarını yasal çerçevede sürdürebilmek için bakanlıktan gönderilen psiko-sosyal hizmet, eğitim, ıslah ve infaz ile ilgili yönetmelik, genelge ve yazıların birer örneğini alır. Bu örnekleri dosyalayarak muhafaza eder. Mesleki çalışmalarını bunlara uygun olarak düzenler.
İnfaz, cezaevi, suç ve suçluluk gibi konularda, kaynakların, araştırmaların, dokümanların teminini talep eder, çalışmalarını bu kaynaklardan yararlanarak geliştirir.
Personelin hizmet içi eğitiminde Cumhuriyet Savcısı tarafından görevlendirildiğinde konusu ile ilgili 'Eğitmen' olarak görev yapar.
Kurumun gözlenen aksaklıklarının iyileştirilmesi için görüş ve önerilerde bulunur.
Olağanüstü durumlarda (isyan, açlık grevi, ayaklanma, intihar girişimi gibi) psikolojik yardımlar konusunda idareye görüş ve önerilerini bildirir. Olayın sona ermesi için gerekli durumlarda görüşmeler yapar.
Psikoloğa; görev yetki ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi için cezaevi personeli yardımcı olur. Çalışmalarının engellenmesi durumunda gerekçeli rapor hazırlayarak durumu silsile yolu ile üst makamlara iletir.
Cezaevi yönetimi, infaz ve diğer mesleki konulardaki araştırma kaynak ve dökümanları takip etmeye gayret eder. Kurum içinde çeşitli araştırma projeleri geliştirip uygular.
Mesleki toplantı panel ve bilimsel çalışmalara katılmayı talep eder. Kurum yönetimi bu konularda yardımcı olur.
Üniversite hastane ve diğer kamu kurum ve kuruluşları mesleki ve sivil toplum örgütleri ile ilişkiler kurarak kurumdaki psiko-sosyal hizmetlerinin kalite ve etkinliğini arttırmaya çalışır.